آیا جن ترس دارد یا نه ؟
یکی از با ارزشترین موجودات غیر محسوس که « قرآن کریم» از آن به عنوان یکی از ثقلیان روی زمین یادکرده است، «جن» است. اعراب جاهلیت هم که وسعت بیابانهای شنزار عربستان آنها را به وحشت میانداخت و وهم و خیال ایشان را بر میانگیخت، معتقد بودند « جن» ها صاحبان این صحاری هستند و از این رو هر وقت به وادی سهمناکی وارد میگشتند و در بیابانهای وحشت زا به هنگام عبور، موقتاً اقامت میکردند، میگفتند: « اعوذ بسیّد هذا الوادی من سفهاء قومه؛ پناه میبرم به آقا و صاحب این وادی از سفیهان قومش.»
قرآن بر تمام توهمات و تخیلات مردم و اعتقادات آنها به مخلوقات غیر مرئی عالم خلقت خط بطلان کشیده و ضمن تأیید وجود جن، آنها را مخلوقاتی متفکر، باهوش، مکلف و ساکنان آسمان معرفی کرده است.
جن از نظر لغت چیزی است که از حواس انسان پوشیده باشد، جنت را هم از آن جهت « جنت» مینامند که درختانش زمین را پوشیده و مستور دارد.
بیست و دو بار نام جن در قرآن کریم آورده شده است.
هفتاد و دومین سوره قرآن به نام این موجود مزین گردیده است. احادیث و روایات فراوانی از پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله)، حضرت علی (علیه السلام)، امامان و بزرگان علوم دینی در این خصوص موجود بوده و در دسترس قرار دارد. جنها به وسیله بسیاری از انسانها دیده شده است.
ویژگی جن در قرآن
قرآن، ویژگیهایی برای جن ذکر میکند و او را موجودی ناپیدا میداند که دارای مشخصات زیر است:
1. جنیان از شعله های آتش آفریده شدهاند ( سوره الرحمن، آیه 14)؛
2. دارای علم و درک و تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال هستند؛
3. خلقت آنها در روی زمین قبل از خلقت انسانها بوده است؛
4. آنها قدرت بر انجام بعضی کارهای مورد نیاز انسان را دارند؛
5. در میان آنها افرادی یافت میشوند که از قدرت زیادی برخوردارند؛
6. دارای تکلیف و مسئولیت هستند؛
7. گروهی از آنها مؤمن و گروهی کافرند؛
8. آنها دارای حشر و نشر و معادند؛
9. جنیان چون انسانها دسته دسته به دنیا میآمده اند تا زمان مرگ زندگی کرده و بعد به جهان آخرت خواهند رفت (سوره فصلت، آیه 25)؛
10. آنها نیز نر و ماده دارند ( سوره جن، آیه 6)؛
11. تعداد جنیان بیش از آدمیان است ( سوره انعام ، آیه 128)؛
از آیات قرآن بر میآید که جن از آتش است و انسان از جنس خاک و این چنین دریافت میشود که جنیان قبل از انسان خلق شدهاند و از آنجایی که هر دو از ماده آفریده شدهاند، پس مادی هستند، ولی دو تفاوت اساسی، آنها را از سایر موجودات متمایز میسازد:
1. میتوانند خود را به هر شکل و قیافه ای در آورند ( به جز پیامبران و ائمه معصمومان (علیه السلام))؛
2. از چشم موجودات دیگر پنهانند.
ماده اولیه آفرینش جن
چنانچه در قرآن آمده است: « سوگند میخوریم که ما خلقت نوع آدمی را از گلی خشکیده که قبلاً گلی روان، متغیر و متعفن بود، آغاز کردیم و نوع «جن» را از بادی بسیار داغ خلق کردیم که از شدت داغی مشتعل گشته و آتش شده بود.»
وقتی از آتش سخن به میان میآید نباید تصور شود که باید خرمنی از هیزم یا مقداری نفت را روشن کرد تا نور و گرما به وجود آید؛ بلکه باید دانست نیروها و انواع گرمازا بسیارند مانند اشعه لیزر که اخیراً کشف شده و پرتوی از آن سختترین پولاد را سوراخ میکند.
آفرینش جن یا فرشته از « آتش یا انرژی» که در قرآن به آن اشاره شده آتشی که محسوس ما هست، نمیباشد؛ بلکه بیان کننده این حقیقت است که از جنس آتشی است که برای ما مفهومی ذهنی دارد و تصورش ممکن است، ولی خود آتش نیست، خداوند پاره ای از مخلوقات را آفریده است.
همچنین از کلمه « از خاک» در مییابیم که آدم از خاکی که هر روز پا بر آن میگذاریم ، آفریده نشده، بلکه از جنس این خاک که مواد گوناگونی را به همراه دارد، خلق شده است. مثلا وقتی میگوییم جعفری از « آهن» سرشار است، نباید انتظار داشت که سختی آهن در زیر دندان انسان محسوس گردد، بلکه از جنس آهن ترکیباتی قابل هضم و جذب به وجود آمده که به هیچ وجه به فلز شباهتی ندارد.
آیا جن علم غیب دارد؟
قابلیتهای موجود در جن ناشی از نوع خلقتش میباشد، مانند پنهان به دور از چشم، طی مسافت کردن و ... این تصور را در ذهن انسانها ایجاد میکند که این موجودات از عالم غیب آگاهند. ولی حقیقت آن است که تنها خداوند است که آگاه به غیب میباشد، چنانچه میفرماید:
« خداوند، دانای غیب است و غیب خود را بر هیچ کس آشکار نمیسازد مگر بر آن پیامبری که از او خشنود باشد» و البته بسیار دیده شده در جریان همین احضار روح که ما آن را احضار جن میدانیم، جنیان توانسته اند پاسخهای درست و مناسبی را ارائه دهند که ما آن را نباید ناشی از علم غیب آنان دانست؛ زیرا جنها از آنجایی که به راحتی میتوانند طی طریق کنند میتوانند از هم نوعان خود که در جریان اجرا قرار دارند، پاسخ را جویا شده و به شخص رابط اطلاع دهند یا از امکانات دیگری استفاده کنند که ما از آن بی خبریم.
ایمان آوردن جنیان به قرآن
در سال دهم بعثت پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله) از «مکه» به «طائف» تشریف برد تا مردم را در آن مرکز به سوی اسلام دعوت کند؛ اما کسی به دعوت او پاسخ مثبت نگفت. در بازگشت به محلی رسید که آن را وادی جن میگفتند. شب را در آنجا ماند و آیاتی از قرآن تلاوت کرد، گروهی از جن شنیدند و ایمان آوردند و برای تبلیغ به سوی قوم خود برگشتند.
همچنین علقمه بن قیس از عبدالله بن مسعود روایت کرده است که شبی در مکه پیامبر را نیافتم و هر چه جست و جو کردیم اثری از او ندیدم. در آخر گفتیم حتماً آن جناب را ربودهاند یا به معراج رفته در حالی که در درهها دنبالش میگشتیم، دیدیم از ناحیه « حرا» میآید، پرسیدیم یا رسول الله ! کجا بودید؟ ما خیلی ناراحت شدیم و بر جان تو ترسیدیم و نیز به وی گفتیم: امشب از ساعتی که شما را گم کردیم تا این ساعت، شبی را گذراندیم که هیچ قومی بدتر از آن به سر نبرده است.
حضرت در پاسخ فرمودند: « دعوت کنندگان جن به سراغ من آمد و من رفتم برایشان قرآن بخوانم. آنگاه مرا با خود برد و جای پای جنیان را به ما نشان داد که این حکایت اشاره به واقعیت جن و شأن نزول سوره جن در قرآن کریم دارد.»
آیا باید از جنها ترسید؟
ظرفیت و عکس العمل های انسانها در ارتباط با موجودات ناشناخته بسیار متفاوت و غیر قابل پیش بینی است بنا بر اعتقاداتی که سینه به سینه و نسل به نسل منتقل شده، همواره جنها موجوداتی آزار دهنده و موجب شر و فساد بودهاند. هرگاه بیماری لاعلاجی پیش آمده یا اتفاق غیر قابل توجیهی روی داده به جن و شیطان نسبت دادهاند. به طور حتم شما هم عارضه « آل زدگی» را شنیدهاید مردم معتقدند که این موجود جان زن زائو و طفلش را به خطر میاندازد و چند سیخ پیاز پوست کنده را در بالای سر زائو میگذاشتند تا آل و جن از بوی بد پیاز فرار کرده و به زائو نزدیک نشوند.
در حالی که امروزه از طریق علمی ثابت شده است که عامل بسیاری از بیماریها میکروب و موجودات میکروسکوپی بوده و وجود میکروب و نفوذ آن در بدن ضعیف زائو و طفلش موجب بیماری شده و خاصیت میکروب زدایی پیاز علل سلامت و محافظت بوده و نه بوی بد آن.
شاید بهترین راه برای در امان ماندن از آزار جنیان بالا بردن دانش و آگاهی نسبت به آنهاست؛ زیرا جنیان نیز مانند انسان خوب و بد دارند؛ ولی چه بسا بسیاری از اختلالات روانی، روحی که به جسم هم آسیب جدی وارد میسازد، ناشی از دیدار با یک جن خوب و نیکوکار بوده و تنها ترس از دیدار با این موجود فرد را دچار عارضه ساخته و هیچ قصد و عمدی از سوی جنیان در کار نبوده است.
بخش قرآن تبیان
منبع:
نشریه موعود( ویژه جن)، شماره 123،124